XALKA LO ARKO QALINKA XILIGA DHALMADA

 

Qeybta qaliinka ah ee hoyada uurka xiliga dhalmada( Caesarean), oo si caadi ah loogu magacaabo C-section, waa hab qaliin oo loo isticmaalo in lagu dhaliyo ilmo iyada oo loo marayo qaliin  laga sameeyay caloosha hooyada . Habkan dhalmada ayaa noqday mid sii kordhaya oo caadi ah caafimaadka haweenka, badanaa waxaa la dooranayaa sababo caafimaad ama dhibaatooyin intii lagu jiray uurka. In aan ka faalloonno taariikhda, sababaha, habka, khataraha, faa’iidooyinka, iyo soo kabashada la xiriirta C-sections, waxaan ku siin doonaa aragti dhameystiran.

 

### Taariikhda Qeybta Qaliinkan

 

Erayga "Caesarean" wuxuu ka imaan karaa erayga Laatiinka ah "caesus," oo macnihiisu yahay "go'an." Taariikh ahaan, C-sections waxaa la sameeyay oo kaliya marka hooyadu dhimatay ama ku dhimaneysay, maadaama anesthesiyada iyo farsamooyinka qaliinka aysan ku filnayn inay hubiyaan badbaadada labadaba hooyada iyo ilmaha. Qeybta C-sections ee ugu horreeya ee si guul leh u badbaadisa labadaba hooyada iyo ilmaha waxay ka dhacday qarnigii 19-aad, iyadoo horumaro weyn laga sameeyay farsamooyinka qaliinka iyo anesthesiyada kuwaasoo bilaabay in la sameeyo qarnigii 20-aad.

 

### Sababaha Qalinkan

 

Qlinkan waxaa la qorsheyn karaa (doorasho) ama waxaa la sameyn karaa iyadoo la tixgelinayo xaalad degdeg ah (C-section degdeg ah). Qaar ka mid ah sababaha caadiga ah ee Qalinkan waxaa ka mid ah:

 

1. *Qlimo  Hore*: Haweenka horey u maray qalinka waxaa laga yaabaa in la siiyo talo in ay sameeyaan mid kale si looga fogaado dhibaatooyinka la xiriira dhalmada ka dib qalinka (VBAC).

 

2. *Daba keenka*: Marka ilmaha uu ku sugan yahay booska lugaha ama dabada hore halkii uu ka noqon lahaa madaxda, qalinka ayaa lagama maarmaan u noqon karta dhalmada amniga leh.

 

3. *Dhalmo Badan*: Xaaladaha ilmo badan ama labo ilmo, qalinka ayaa loo dooran karaa si loo yareeyo khataraha intii lagu jiray dhalmada.

 

4. *Dhibaato Ilmo*: Haddii ilmaha uu muujiyo calaamado dhibaato inta lagu jiro dhalmada, sida garaaca wadnaha oo aan caadi ahayn, qalin ayaa lagama maarmaan noqon kara si loo hubiyo badbaadada ilmaha.

 

5. *Ibida o isku xidha minka afkisa*: Xaaladdan waxay dhacdaa marka ibidu ay dabooshay minka afkisa, taasoo ka dhigaysa dhalmada farjiga mid khatar ah.

 

6. *Dhibaatooyinka Caafimaad ee Hooyada*: Xaaladaha sida cadaadiska dhiigga, sonkorowga, ama infekshannada oo saameyn ku yeelan kara caafimaadka hooyada ama ilmaha ayaa laga yaabaa inay u baahdaan qaliin.

 

### Habka

 

Qalinkan waxaa badanaa lagu sameeyaa isbitaalka iyadoo la raacayo shuruucda nadaafadda. Habka guud ahaan wuxuu raacaa tillaabooyinkan:

 

1. *Kabuubyen(ama suxin inta shaqada socoto suuna xanuun u daremin qofka)*: Haweenka badankood waxay helaan  kabubyen qeyb ka mida jirka  ama guud, iyadoo ku xidhan degdegga xaaladda iyo caafimaadka hooyada.

 

2. *Jeexida caloosha*: qofka qalaya ayaa sameeya jeexida caloosha, badanaa toosan oo ku yaal kor ka sarreeya xariiqda  gumeyrka, ama toosan mararka qaar.

 

3. *Jeexida minka*: Kadib markii la gaadho minka jeexid  kale ayaa la sameeyaa, taasoo u oggolaaneysa so bixinta biyaha ilmaha ku garan  iyo ilmaha.

 

4. *Dhalmada*: Ilmaha si tartiib ah ayaa loo dhalayaa iyada oo laga so bixinayo jexida. Xadhigga isku haya hoyada   iyo cunuga  ayaa la xiraa oo la jaraa.

 

5. *Ka saarista ibida*: ibida waa la saarayaa minka, waxaana la xiraa dilaacii.

 

### Khataraha iyo Faa'iidooyinka

 

#### Faa'iidooyinka

 

- *Badbaadada Hooyada iyo Ilmaha*: qalinkani waxay noqon karaan kuwo badbaado leh marka dhibaatooyin ka dhacaan dhalmada.

- *Dhalmada La Qorsheeyay*: qaliink doorashadooda waxay u oggolaaneysaa qorshayn, taasoo ka dhigaysa mid x leh asilon hooyada iyo kooxda caafimaadka.

- *Khatarta Dhaawaca Dhalmada oo La Yareeyay*: qalinkan waxay yareyn karaan khatarta dhaawacyada dhalmada ee qaarkood ee dhici kara inta lagu jiro dhalmada farjiga.

 

#### Khataraha

 

- *Khataraha Qaliinka*: Sida qaliin kasta oo kale, waxaa jira khataro infekshanka, dhiigbaxa, iyo falcelinta xun ee kabuubinta.

- *Soo Kabasho Dheer*: Soo kabashada qalinka  badanaa waxay ka dheer tahay soo kabashada dhalmada farjiga, taasoo u baahan waqti dheer isbitaalka iyo waqti dheer oo guriga ah.

- *Dhalmo Mustaqbalka*: Haweenka horey u maray qalinkan  waxay wajihi karaan dhibaatooyin suurtagal ah oo ku saabsan dhalmooyinka mustaqbalka, oo ay ku jiraan burburka minka ama dhibaatooyinka ibida.

 

### Soo Kabashada

 

Soo kabashada ka dib qalinkan badanaa waxay ku lug leedahay joogitaanka isbitaalka ee 3 ilaa 4 maalmood, iyadoo ku xiran caafimaadka hooyada iyo dhibaatooyinka. Inta lagu jiro soo kabashada, waxaa muhiim ah in la raaco tilmaamahan:

 

1. *Maareynta Xanuunka*: Daawooyinka xanuunka ayaa la bixinayaa si ay u caawiyaan maaraynta xasiloni la'aanta.

 

2. *Daryeelka Boogta*: Ilaalinta goobta jeexida ay nadiif tahay oo aan qoyanayn ayaa muhiim ah si looga hortago infekshanka.

 

3. *Dhaqdhaqaaqa*: Dhaqdhaqaaqa tartiibka ah ayaa lagu dhiirrigelinayaa si loo hormariyo bogsashada loona yareeyo khatarta dhiigbaxa.

 

4. *Ballamaha Raacitaanka*: Kormeerada joogtada ah ee la-taliyaha caafimaadka ayaa lagama maarmaan u ah in la kormeero soo kabashada iyo in la xaliyo waxyaabaha dhibaatooyinka ah.

 

5. *Taageerada Dareenka*: Dareenka ka dib dhalmada wuxuu si weyn u kala duwanaan karaa; raadsashada taageero ka socota qoyska iyo xirfadlayaasha ayaa muhiim u ah caafimaadka maskaxda.

 

### Gabagabo

 

Qeybta qalinkani  waa hab qaliin muhiim ah oo si weyn u soo kordhay sanadaha, iyadoo bixiyaan beddel ammaan ah oo lagu dhalinayo ilmaha xaaladaha kala duwan. In kasta oo ay leedahay khataro gaar ah, faa'iidooyinkeeda badanaa waxay ka culus yihiin marka dhibaatooyin ka dhacaan uurka ama dhalmada. Fahamka habka, sababaha, iyo soo kabashada ayaa ka caawin kara hooyooyinka uurka leh inay sameeyaan go'aano xog ogaal ah oo ku saabsan xulashada dhalmada, hubinta caafimaadkooda iyo kuwa ilmahooda.